به گزارش مجله خبری نگار/خبرآنلاین به نقل از فارن افرز، «دالیا داسا کای» در این مقاله با عنوان "تعظیم به پادشاه؛ چرا سفر بایدن به عربستان اشتباه است" نوشت:
زمانی که جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا، دوره ریاست جمهوری خود را آغاز کرد به تغییر عادت ترامپ رئیس جمهور قبلی در برخورد صمیمی با دیکتاتورها، از جمله محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی که رهبر واقعی عربستان سعودی به حساب میآید، بسیار مصمم بود. در فوریه ۲۰۲۱، بایدن مسئولیت قتل جمال خاشقچی، روزنامهنگار سعودی را به محمد بن سلمان نسبت داد و گزارش اطلاعاتی محرمانه ایالات متحده را که مستقیماً این ترور را به او نسبت میداد، از حالت طبقه بندی خارج کرد. با این حال، بیش از یک سال بعد، به نظر میرسد که رئیس جمهور قصد دارد در اولین سفر خاورمیانهای دوره ریاست جمهوری خود به عربستان سعودی سفر کند. این موضوع برای کسانی که بایدن را یک قهرمان حقوق بشر تلقی میکردند، ناامیدی بزرگ است؛ پاداش به محمد بن سلمان با دست دادن و عکسبرداری در زمین چمن ولیعهد به منزله اعتراف به این موضوع است که مستبدان میتوانند با قتل، مخالفان خود را تا زمانی که جریان نفت را به دست دارند کنار بگذارند.
اما مشکل فقط این نیست که سفر ریاست جمهوری به ریاض آشکارا نشان دهنده سازش بر سر اصول است. مشکل اینجاست که احتمالاً بایدن در ازای این سفر، هیچ چیز معناداری کسب نخواهد کرد. کمک به کاهش قیمتهای داخلی نفت خوب خواهد بود، اما با توجه به بازار پر مخمصه نفت در بحبوحه جنگ اوکراین، مشخص نیست که سعودیها حتی اگر بخواهند میتوانند کار زیادی انجام دهند یا خیر. از طرف دیگر به نظر نمیرسد که یک پیشرفت بزرگ در عادی سازی روابط اسرائیل و عربستان نیز در راه باشد. همچنین انتظار اینکه این سفر بتواند روابط نزدیک سعودیها با چین و روسیه را به نفع آمریکا برگردانند، نیز واقع بینانه به حساب نمیآید. اگر او به برنامههای خود برای دیدار از ریاض عمل کند، بایدن یک معامله بد خواهد داشت؛ معاملهای که یک سر آن صدمه تقریباً قطعی به شهرت ریاست جمهوری آمریکا و سر دیگر آن احتمالا کسب پیروزیهای کوچک است. پس برنامه ریزی این دیدار از همان اول نباید صورت میگرفت.
نویسنده در ادامه با طرح این سوال که این سفر چه منافعی برای آمریکا دارد به موضوع هزینه و فایده و این سفر برای مردم آمریکا میپردازد در ادامه این مطلب آمده است:
بخش اول سفر برنامه ریزی شده بایدن که قرار است به خاورمیانه برود کمتر جنجال برانگیز است: هر رئیس جمهور آمریکا به خاورمیانه میرود و تصور اینکه بایدن دعوت نفتالی بنت نخست وزیر اسرائیل برای دیدار از نزدیکترین متحد منطقهای ایالات متحده را رد کند، دشوار است. اگر چه این سفر در حال حاضر نیز ایده آل به نظر نمیرسد چرا که پس از ماهها خشونت فزاینده بین اسرائیلیها و فلسطینیها، از جمله قتل شیرین ابوعاقله، روزنامه نگار فلسطینی-آمریکایی، در ماه مه. احساسات شدید ناشی از تنفر به اوج خود رسیده است. اگر بایدن به شواهد فزاینده مبنی بر اینکه نیروهای دفاعی اسرائیل مسئول این قتل هستند تکیه کند و اسراییل را برای پاسخگویی تحت فشار قرار ندهد در این صورت است که سفر او به جای آرام کردن تنش ها، میتواند به شعله ورتر کردن اوضاع نیز منجر شود. اسرائیل احتمالاً انتظار دارد که اولین سفر بایدن به عنوان رئیس جمهور نشان دهنده تعهد صریح به حفظ امنیت آن باشد و توجه را از نارضایتی فلسطینیها به چالشهای ناشی از ایران معطوف کند. بعید است که بی طرفی بایدن در این میان کسی را راضی کند.
اشتباه واقعی، اما با افزودن عربستان سعودی به برنامه سفر بایدن رقم خورد. با توجه به افزایش قیمت نفت ناشی از جنگ در اوکراین، افزایش تولید نفت مطمئناً در صدر فهرست آرزوهای بایدن برای سفر قرار دارد. در ایالات متحده، قیمت هر گالن بنزین در هفته اول ژوئن به رکورد ۴.۶۷ دلار رسید. بنابراین، زمانی که در ۲ ژوئن، اوپک و متحدانش، موسوم به اوپک پلاس، اعلام کردند که تولید نفت خود را در ماههای جولای و اوت افزایش خواهند داد، یک اتفاق خوشایند بود. البته این هم مشخص نیست که آیا این تصمیم بیش از تأثیر متوسطی که بر قیمتها در پمپ بنزین در ایالات متحده میتواند بگذارد داشته باشد یا خیر و یا اینکه بایدن میتواند امتیازات بیشتری بدهد که به نفع آمریکاییها باشد.
سعودیها و سایر اعضای اوپک پلاس در نهایت منافع خود را هنگام بررسی افزایش تولید نفت در آینده در ذهن خواهند داشت از جمله انگیزههای خودشان، فارغ از فشار آمریکا، برای جلوگیری از کاهش تقاضای جهانی برای نفت. افزون بر این، سعودیها به احتمال زیاد روسیه را که ریاست مشترک گروه اوپک پلاس را برعهده دارند در پاسخ به فشارهای آمریکا کنار نمیگذارند. خود سعودیها از افزایش قیمت نفت سود قابل توجهی به دست آورده اند. در سه ماهه اول سال جاری، شرکت نفت دولتی آرامکو عربستان، افزایش ۸۲ درصدی سود نسبت به سال گذشته این شرکت را گزارش کرد و سود خالص سه ماهه آن از ۲۲ میلیارد دلار به ۴۰ میلیارد دلار افزایش یافت. سعودیها همچنین به صراحت اعلام کرده اند که علت بالا رفتن قیمت نفت به دلیل عواملی غیر از سهم خود در عرضه مانند سرمایه گذاری ناکافی در ظرفیت پالایش است و علاقهای به عرضه بسیار بیشتر ندارند. یک شاهزاده سعودی در ماه مه به حضار در اجلاس داووس گفت: «پادشاهی آنچه را که میتوانست انجام داده است».
با توجه به این واقعیت، بایدن نمیتواند انتظار داشته باشد که سفر به ریاض باعث کاهش عرضه بسیار بیشتر نفت شود. همچنین این امکان وجود دارد که سعودیها، پس از سفر رئیس جمهور آمریکا، یا پس از تابستان مسیر خود را معکوس کنند و یا زمانی که ایالات متحده تقاضای عرضه اضافی در صورت عدم کاهش قیمتها را دارد بگویند که نمیتوانند بیشتر از مقدار فعلی تولید داشته باشند. افزون بر این بعید به نظر میرسد که ولیعهد سعودی به بایدن لطفی بکند، به خصوص وقتی میبیند که حزب جمهوری خواه دوست عربستان سعودی احتمالاً سال آینده ریاست کنگره را بر عهده میگیرد و شاید حتی بزرگترین متحد سیاسی او یعنی دونالد ترامپ، در سال ۲۰۲۴ دوباره رئیس جمهور شود.
همچنین مشخص نیست که توقف در ریاض به عادی سازی روابط اسرائیل و عربستان کمک زیادی کند. درست است، بن سلمان مشتاق روابط بهتر با اسرائیل است و از توافقنامه آبراهام، توافقنامههای عادی سازی بین اسرائیل و امارات متحده عربی، بحرین، مراکش و سودان که در دوران دولت ترامپ با میانجی گری او حاصل شد، حمایت میکند. اما مسئله فلسطین هنوز حتی بن سلمان را محدود میکند و قتل اخیر ابوعاقله، روزنامه نگار فلسطینی-آمریکایی، تنها هزینههای ارتباط با اسرائیل را افزایش میدهد. آرمان فلسطین هنوز در میان افکار عمومی عرب جاری است، و موضع رسمی عربستان در راستای طرح صلح عربی در سال ۲۰۰۲، همچنان عادی سازی با اسرائیل را مشروط به ایجاد یک کشور فلسطینی میکند.
با این حال دولت بایدن ممکن است کسب کوچکترین امتیاز از بن سلمان را به عنوان یک پیروزی در سیاست خارجی مطرح کند. طبق گزارشهای منتشر شده در مطبوعات اسرائیل، بایدن در آستانه اعلام موافقت عربستان با صدور مجوز پرواز به خطوط هوایی اسرائیل بر فراز حریم هوایی این کشور است که اسرائیلیها از طریق آن گامی در جهت عادی سازی روابط با عربستان بردارند. اما از منظر منافع ایالات متحده، چنین توافق حقیری به سختی میتواند سفر ریاست جمهوری را توجیه کند چرا که اعتبار رئیس جمهور آمریکا را که مدعی است حقوق بشر را در راس سیاست خارجی ایالات متحده قرار داده است به خطر میاندازد. در واقع، سفر رئیس جمهور به ریاض در زمان فعلی حتی با توجیه تسهیل عادی سازی کامل روابط میان اسرائیل و عربستان نیز ضرورت ندارد چه رسد به گامی کوچکتر مانند توافق بر سر حریم هوایی. این سیاست (عادی سازی) میتواند برای دیگر کشورهای عربی جذاب باشد، زیرا انجام این کار منافع امنیتی و اقتصادی برای آنها به همراه دارد، اما برای عربستان جذابیتی ندارد. دولت بایدن نیازی به ادامه رویهای که در دوران دولت ترامپ برای مهیج کردن این توافقات با گرفتن امتیازاتی مانند فروش تسلیحات یا سفر زودهنگام به این کشور آغاز شده بود ندارد.
برخی به ضرورت رقابت میان قدرتهای بزرگ برای توجیه سفر بایدن به ریاض اشاره میکنند. گفته میشود بایدن به این نیت که سعودیها را در کنار آمریکا و خارج از مدار چین و روسیه نگه دارد به عربستان میرود. اما با توجه به روابطی که طی سالهای اخیر ایجاد کرده اند، انتظار این که سفرهای سطح بالای ایالات متحده یا فروش تسلیحات چند میلیارد دلاری، کشورهای خاورمیانه را از چین یا روسیه دور نگه دارد، غیرواقعی است. چین به گسترش سرمایه گذاریهای اقتصادی و تجاری خود با منطقه ادامه میدهد، زیرا خاورمیانه را به عنوان یک بخش کلیدی در طرح کمربند و جاده خود میبیند. در همین حال، مداخلات نظامی روسیه، به ویژه در سوریه، به این کشور جایگاهی منطقهای داده است که حتی با وجود فشارهای فزاینده ناشی از جنگ پرهزینه اش در اوکراین، خنثی کردن آن دشوار خواهد بود. شرکای ایالات متحده در منطقه همچنان تمایلی به موضع گیری علیه روسیه و پیوستن به تحریمهای بین المللی در پاسخ به تهاجم گستاخانه این کشور به اوکراین ندارند. پوشش (خنثی سازی) خطر روند غالب در خاورمیانه امروزی است. به احتمال زیاد یک سفر صرف رئیس جمهور نمیتواند آن را تغییر دهد.